U periodu od 19. do 24. aprila u sportskom i poslovnom centru „Skenderija“ u Sarajevu održao se 29. Sajam knjiga, odnosno 14. Bijenale knjige. Tokom šest dana trajanja Sajma, posetiocima se predstavilo više od šezdeset izlagača iz zemlje i regiona, kao i gosti iz inostranstva: Ambasada Kraljevine Saudijske Arabije – Kulturni centar „Kralj Fahd“, Iranski kilturni centar, Mavi Ağaç Kültür Sanat Yay. Tic. Ltd. Ști., Ministry of Culture and Tourism of Republic of Turkey. Od izdavača iz Srbije naročitu pažnju i posećenost imali su štandovi izdvačkih preduzeća „Laguna“, „Dereta“, „Vulkan“, „Sezam Book“, „Partenon“, „Feniks Libris“, „Akia Mali princ“, „Zavod za udžbenike“.

Sajamski prostor predstavljala je sportska sala sa dva nejednaka izložbena dela: centralni deo sale, gde su bili raspoređeni svi značajniji izdavači, dok je drugi, umnogome manji deo, činio prolaz ispod tribina, gde su mahom bili smešteni štandovi profilisani za distribuciju raznih drugih izdavača. Uprkos ovoj svedenosti, zaključak organizatora i izlagača je da je najveća koncentracija posetilaca bila upravo u manjem izložbenom delu.

Što se tiče čitalačkih afiniteta, potražnja posetilaca Sajma prevashodno se odnosila na fikciju i žanrovsku literaturu, zatim, biografije, filmovane i knjige za decu, a ređe na bestselere i klasična dela, iako se poimanje „klasičnog“ zadržavalo na interesovanju za stvaralaštvo Ive Andrića, koje je ovde i dalje veoma snažno prisutno. Jedan od kurioziteta Sajma bio je raznovrstan celodnevni program za najmlađu čitalačku populaciju, u kojem su učestvovali mnogi štandovi sa brojnim radionicama. Potrebama čitalaca i tržišta vodila se nekolicina većih izlagača/izdavača iz zemlje i regiona i u prvi plan isticali naslove i autore koji neguju duh Islama i uopšte Orijenta. S tim u vezi, treba pomenuti izdavačku kuću „Šahinpašić“ iz Sarajeva, lidera bosanskohercegovačkog knjižarstva i izdavaštva, inače, partnera Sajma, koja je, reklo bi se, opravdano imala najveću izložbenu površinu. Valja izdvojiti odličnu i bogatu ponudu naslova različitih žanrova čak pet štandova knjižare „Nostalgija“ iz Prijedora, sa prodajom i distribucijom novih i antikvarnih knjiga, enciklopedija, starih časopisa i stripova.

Pored brojnih promocija i razgovora o književnosti, ovogodišnji Sajam knjiga bio je u znaku bosanskohercegovačkog i jugoslovenskog pesnika Mehmedalije Maka Dizdara (1917–1971) i obeležavanju stogodišnjice njegovog rođenja. Tim povodom predstavljeno je „autentično i definitivno izdanje“ njegove, svakako najznačajnije, knjige poezije, Kameni spavač, koja je od svog prvog objavljivanja (1966) do pesnikove smrti svakim narednim izdanjem menjala svoje tekstualno obličje. O izdavačkom poduhvatu, ispred Fondacije „Mak Dizdar“ publici se obratio unuk Maka Dizdara, Gorčin Dizdar (1984), koji je osim govora o svom pretku govorio o značaju i ciljevima Fondacije, kao i finansijskim poteškoćama sa kojima se Fondacija suočava. U nastavku promocije predstavljena je spomen-kuća Maka Dizdara, takozvana „Makova hiža“ – u Stocu, mestu pesnikovog rođenja – kulturni prostor posvećen njegovom životu i stvaralaštvu koje se u velikoj meri oslanja na kulturu islamskih mistika i tradiciju bosanskog narodnog jezika, kao i bogumilskom kulturom Bosne pre turskog osvajanja.

Krajnji utisak je da, za razliku od, recimo, beogradskog Sajma knjiga, sarajevski Sajam nije toliko podređen zahtevima čitalaca i tržišta, tj. usmeren na komercijalni uspeh knjige, koliko je okrenut afirmaciji gesta čitanja i promovisanju kulturnih vrednosti – jednako pogodnih za odrasle i najmlađe čitaoce. Najzad, svoje skromne kapacitete i format sarajevski Sajam knjiga opravdava svojim izložbenim karakterom.

Branislav Živanović